Zonder het altijd te beseffen loop je vast vaak langs een van de meest monumentale grenspalen die ons land rijk is. Hij staat in ons dorp aan de Peulenstraat, net ten noordoosten van het oude sluisje. Daar waar vroeger een dam in de Giessen was die Giessendam ooit zijn naam gaf. Volgens Teun Brouwer, auteur van het boek, Grenspalen in Nederland, is deze paal een van de meest monumentale in ons land. Reden genoeg om er zuinig op te zijn!
De paal markeert de historische scheiding tussen Giessendam en Neder-Hardinxveld. In 1985 werd gesuggereerd dat hij mogelijk niet op zijn oorspronkelijke plek zou staan. De enige tekst op de paal, "Hardinxveld’s eynde", biedt weinig houvast. Maar een toevallige ontdekking, in het oude archief van de gemeente Hardinxveld gaf meer duidelijkheid.
In een brief uit 1766 beschrijft schout Leendert van Tetterooden aan de heer van Hardinxveld, Adriaan Pompeüs van Leyden, hoe op 23 april van dat jaar een nieuwe paal werd geplaatst. Dit gebeurde op de plek waar eerder een houten grenspaal had gestaan, in het bijzijn van lokale bestuurders. Van Tetterooden noemt het een “mooy stuk werk” en een “cierlijk ornament” voor de heerlijkheid Hardinxveld. Van Leyden liet later weten dat hij de paal graag met eigen ogen wilde zien tijdens een bezoek aan het dorp.
De hardstenen grenspaal, nu al 261 jaar oud, draagt nog steeds het wapen van de voormalige gemeente Hardinxveld en de inscriptie "Hardinxveld’s eynde". Aangezien er in 1766 slechts één vaste verbinding tussen beide dorpen bestond – de dam in de Giessen – lijkt het aannemelijk dat de paal sindsdien op zijn oorspronkelijke plaats staat. Een stukje tastbare geschiedenis dus, dat het verdient om gekoesterd te worden!
Tekst op basis van twee artikeltjes uit mededelingenbladen van de Historische Vereniging uit 1988 en 1998.
